Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zal niet optreden tegen bedrijven die van hun personeel een vaccinatiebewijs eisen om op kantoor te werken, zegt een woordvoerder tegen NU.nl. Dat is opvallend, want het is wettelijk verboden om zoiets te eisen.
Het ministerie wil dat "werkgevers en werknemers er samen uit komen". "Als dat niet lukt, kan een ontevreden werknemer nog altijd naar de rechter stappen", zegt de woordvoerder.
Niettemin liet het ministerie in een eerdere schriftelijke reactie weten dat het niet toegestaan is voor bedrijven om van hun personeel een vaccinatiebewijs te eisen. "Vaccineren verplichten mag niet. Een werkgever mag in sommige gevallen wel in samenspraak met de werknemer afspreken om thuis te werken of beschermingsmiddelen te dragen. Maar verdere consequenties verbinden aan het feit of iemand wel of niet gevaccineerd is, mag niet", staat in de mededeling.
Het is juridisch gezien voorlopig verboden in Nederland om te eisen dat werknemers hun vaccinatiestatus bekendmaken. Een werkgever mag ernaar vragen, maar werknemers zijn niet verplicht om daarop te antwoorden. Vragen dat iemand incheckt met zijn coronapas voor hij begint te werken, is dus zeker verboden.
Eerder bracht NU.nl al aan het licht dat de ticketwebsite Ticketmaster zijn werknemers om zo'n bewijs vraagt als ze op kantoor willen werken. Niet-gevaccineerden zouden zelfs opgebeld zijn met de boodschap dat ze thuis moeten blijven.
Meerdere bedrijven vragen coronabewijs
In de daaropvolgende dagen kreeg NU.nl een tip binnen van een leverancier van flexwerkers bij het Amsterdamse congrescentrum RAI. Die ontving een brief, die NU.nl in handen kreeg, waarin staat dat flexwerkers worden geweerd op evenementen als ze niet kunnen bewijzen dat ze gevaccineerd zijn tegen COVID-19, negatief getest hebben op het coronavirus of ervan genezen zijn. Een woordvoerder kon de herkomst van de brief nog niet bevestigen.
Ook de IJslandse voedselverwerker Marel stuurde zijn Nederlandse personeel een bericht met de vraag om thuis te blijven als ze niet gevaccineerd zijn, al is het bij dit bedrijf geen verplichting. "Zie het als een dringend beroep om rekening te houden met je collega's, die bijvoorbeeld onderliggende aandoeningen kunnen hebben waardoor ze een hoger risico lopen, zelfs als ze volledig zijn gevaccineerd", staat in de mail.
Dat is ook de strategie van het autoverhuurbedrijf LeasePlan. Het vraagt niet-gevaccineerden om thuis te blijven, maar zal daar niet actief op controleren. De luchtvaartmaatschappij KLM vraagt dan weer aan zijn niet-gevaccineerde personeel om zich te melden. Die mensen worden dan niet ingezet op vluchten naar landen met een vaccinatieplicht.
Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) liet op de laatste coronapersconferentie weten dat hij bekijkt of er een grondwetswijziging kan komen die het mogelijk maakt om in sommige sectoren of situaties een vaccinatiebewijs van personeelsleden te eisen.