’n klein beetje oorlog

In het onnavolgbare consumentenprogramma “Keuringsdienst van waarde” op Nederland 3, de tv-zender voor jongeren (yééé!) had men het over al die industriële creaties met groenten die nu op de markt worden gebracht. Pasta, wraps, snoepjes, chips… je kunt het zo gek niet bedenken of er zit wat groen in. Heel veel zelfs, soms wel tachtig, of zo, percent. Dat was nodig om de 250 g groenten die we als mens per dag moeten eten om gezond te blijven, volgens de erg gemotiveerde verkopers en producenten. Al snel werd duidelijk dat je als fabrikant van dat verantwoord lekkers maar beter niet te openlijk bent over je productieproces. De groenten die er zogezegd in verwerkt waren bleken immers poeders te zijn. In de ingrediëntenlijst namen die maar een klein percentje in van het totaal, wat de programmamaker de vraag ontlokte hoe ze dan aan dat hoge percentage groen kwamen. Toen kwam de aap uit de mouw. Om die poeders te maken heb je kilo’s en kilo’s groenten nodig en dat volume werd gebruikt voor de reclameslogan op de verpakking. Voor het overige bevatten die spullen soms meer suiker, meer calorieën en minder vezels dan hun doordeweekse soortgenoten. Die dan nog goedkoper zijn ook. Jaja, ‘t is allemaal perceptie.

Die indruk kreeg ik ook toen de oorlogsdrums voor Oekraïne begonnen het trommelen. Rusland zei: ‘nee, nee, we vallen niet binnen’. Amerika zei: ‘Ja, ja, jullie beginnen een invasie.’ En de topchief van de VS voegde er nog aan toe: ‘vanaf woensdag omcirkelen Russische troepen Kiev’. Poetin hield ellenlange monologen op de staatszenders en plots als vanuit het niets verscheen het bericht dat twee republieken in Oekraïne hun onafhankelijkheid hadden uitgeroepen. Later had de Doema dit fait accompli erkend. Plots was het oorlogsscenario van de westerse berichtgeving verdwenen. Men volgde de Russische wending, hoewel de militaire konvooien vanuit Rusland al een hele tijd toestroomden, in Oost-Oekraïne en in de bevriende satellietstaten. Bizar. Net zoals bij de inname van de Krim door Rusland was het enige antwoord van het westen, commerciële sancties. Ze kwetsten onze bedrijven meer dan de Russen, die in revanche geen Belgische peren meer mochten eten. Snik-snik. En de oligarchen die niet meer binnen mogen zullen er in dit digitale tijdperk ook niet om malen. Tegoeden inpikken? De Russische plutocraat die nu nog met zijn geld in het westen zit is goed gek. Afsluiten van internationaal geldverkeer? Had Poetin al geen alternatief systeem opgezet? Wie er wel de dupe van zullen worden, dat zijn wij. Onze energieprijzen zullen dat al snel duidelijk maken. Heel bizar allemaal.

Zou dit zo’n “wag the dog” scenario kunnen zijn? Je weet wel, een oorlogje creëren om de aandacht van andere zaken, zoals de belabberde economische toestand van de wereld, af te leiden. Er is een Hollywood-film van die naam, waarbij de president om een schandaal te vermijden ergens een oorlog begint. Idioot, maar kom, de realiteit is sms gekker dan de fictie. Even tussendoor, wist u dat de staatsschuld van Griekenland zo’n 200% van het BBP bedraagt, die van Italië 155%, gevolgd door Portugal en Spanje met ca. 120% ? Wist u dat zelfs Duitsland nu iets boven de door de EU afgesproken staatsschuld van 60% zit? Koppel dat aan de stijgende energieprijzen en de grondstoffentekorten en er zijn redenen genoeg om de mensen met iets anders bezig te houden.

Is dit een afgesproken conflict? Waarom niet? Over de wereldoorlogen komen ook steeds meer verwijzingen daarvan boven water. Dit scenario kan best besproken zijn tijdens een reünie van de alumni van de Klaus Schwab academie, waar alle grote politieke spelers van nu les volgden, Poetin incluis. Misschien kan dit de reden zijn waarom Boris Johnson, ook een afgestudeerde global leader, zo drastisch alle coronabeperkingen afschafte. Je kunt geen soldaten hebben die om de haverklap in quarantaine moeten. Het is speculatie, maar daar moeten we het tegenwoordig mee doen.

Feit is dat Rusland en West-Europa sinds de jaren vijftig van de 20ste eeuw uit mekaar gedreven zijn door de koude oorlog die daarop volgde. De val van de muur heeft daar niets aan veranderd. Het zou nochtans economisch gezien heel voordelig voor de EU-leden kunnen zijn. Maar dat zou beslist bij onze Amerikaanse gezel in een verkeerd keelgat schieten. En voor de legers die een generaal met de bijnaam “Mad Dog” in hun rangen tellen – hij heeft ook nog even deel uitgemaakt van de Trump-administratie – moet je oppassen.

Net op dit moment loopt een ijzingwekkende documentaire op Netflix onder de titel “The puppetmaster”. Ze handelt over een man die er in slaagt jonge en volwassen vrouwen zover te krijgen dat ze hun man, kinderen, ouders, vrienden… kortom hun hele leefwereld in de steek laten om als willoze slaaf met hem rond te trekken. Ondertussen moeten ze als poetsvrouw of dienster in een café werken en wordt hun spaargeld, erfenis of geld van hun ouders afgetroggeld. Bij de studenten had deze man ze wijsgemaakt dat de IRA achter hen aan zat. Dat was in de jaren tachtig toen er die aanslagen in Londen waren. Een jong meisje had zo tien jaar in angst met hem rond gezworven. Een moeder van twee kinderen was nog steeds bij hem en reisde met hem heel Europa rond. In een huis waar ze hadden gewoond zag men zware sloten op deuren van kamers die niet veel goeds voorspelden. Maar de vrouwen waren vrij om te gaan en hun geld te verspillen. Dus de rechtbank kon niets doen. Een keer kwam het tot een proces waarbij hij werd veroordeeld voor kidnapping o.a., maar dat werd in beroep ongedaan gemaakt. Hij kon dus weer vrijelijk andere slachtoffers maken. Hoe is het toch mogelijk dat mensen zich zoiets laten welgevallen, denk je dan. Maar zoiets heeft al een naam: het Stockholm-syndroom. Je vat genegenheid op voor de beul die je gevangen houdt. De tactiek die deze psychopaat gebruikte is bekend: angst en isolatie. In een vroeger leven was deze man gewoon autoverkoper.

Deze techniek doet me denken aan de wijze waarop de vaccins voor corona aan de man werden gebracht door eerst angst aan te jagen, dan isolatie op te leggen en een heel web van misleiding op te zetten. Uiteraard lukt zoiets niet bij iedereen, maar je merkt toch dat de situatie, zoals in het geval van de studenten en de IRA-psychose in die tijd, zowat iedereen over de grens kunnen trekken. Dat vind ik angstwekkend, omdat dreiging na dreiging wordt opgeroepen om de bevolking in een staat van onrust te houden. Zoals Giorgio Agamben in zijn boek “State of Exception” beschrijft heeft de mensheid een lange geschiedenis achter de rug waarin de staat van beleg wordt misbruikt voor tirannieke doeleinden. Tijdens corona werd deze noodtoestand eveneens uitgeroepen. Ze stelt een overheid in staat om tijdelijk zonder wet of parlement te regeren. Dat die tijdelijkheid zeer breed wordt uitgemeten is duidelijk gebleken. En als je natuurlijk de ene gevarensituatie na de andere blijft creëren, zoals in het geval van een permanente pandemie- of oorlogsdreiging, dan zullen wij en onze nazaten in een de facto totalitair regime leven. Daarom ben ik veel meer geschrokken van het zo goed als totaal ontbreken van kritiek op de coronazwendel bij onze politici en veel burgers, dan van de agressieve beteugeling van overtreders bij de excessieve maatregelen. Dat laatste kende ik wel van vroeger. Maar dat zoveel volwassen en verstandige mensen in een soort globaal Stockholmsyndroom van machtige gijzelnemers gevangen zaten en nog zitten, dat baart me zorgen.

Intussen is Rusland openlijk Oekraïne binnengevallen, na een geteleviseerde aankondiging door Poetin himself. Wat is hier gebeurd? Biden had woensdagmiddag voorspeld en finaal werd het donderdag vier uur ‘s nachts. Had old Joe het niet goed verstaan of heeft joker Vladimir hem een pad in de korf gezet? Nu maar duimen dat het geen volbloed wereldoorlog wordt. Gaat nu de laatste fase in van het plan? De wereld nog meer destabiliseren zodat we naar die wereldhegemonie van de wijze, technocratische klasse verzuchten? De tijd zal raad brengen.